هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که معده شما را آلوده می کند. این می تواند به بافت معده و قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر) آسیب برساند. این می تواند باعث درد و التهاب شود. در برخی موارد، می تواند باعث ایجاد زخم های دردناکی به نام زخم معده در دستگاه گوارش فوقانی شما شود.

هلیکوباکتر پیلوری شایع است. بسیاری از مردم آن را دارند. اکثر افرادی که به آن مبتلا هستند زخم نخواهند داشت یا علائمی از خود نشان نمی دهند. اما عامل اصلی ایجاد زخم است.

هلیکوباکتر پیلوری به پوششی که از معده شما محافظت می کند حمله می کند. باکتری ها آنزیمی به نام اوره آز می سازند. این آنزیم اسید معده شما را کمتر اسیدی می کند. همچنین پوشش داخلی معده شما را ضعیف می کند. سلول‌های معده شما بیشتر در معرض خطر آسیب دیدن توسط اسید و پپسین، مایعات گوارشی قوی هستند. که می تواند منجر به زخم یا زخم در معده یا دوازدهه شود.

باکتری هلیکوباکتر پیلوری نیز می تواند به سلول های معده بچسبد. معده شما نمی تواند به خوبی از خود محافظت کند. ناحیه قرمز و متورم می شود.

این باکتری همچنین می تواند منجر به سرطان معده شود.

علائم

اکثر افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری هرگز علائمی ندارند.

با این حال، تخمین زده می شود که 30٪ از افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری به سایر بیماری ها مانند گاستریت و زخم معده مبتلا می شوند. این به این دلیل است که باکتری ها می توانند به پوشش محافظ داخلی معده آسیب بزنند.

علائم زخم معده از هلیکوباکتر پیلوری ممکن است شامل:

درد مبهم یا سوزش معده
احساس سیری سریع بعد از شروع غذا خوردن
نفخ
حالت تهوع
کاهش وزن غیر قابل توضیح
استفراغ کردن
آروغ زدن

اگرچه نادر است، اما عفونت هلیکوباکتر پیلوری ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد. این به دلیل التهاب مزمن ناشی از عفونت است. برخی از علائم سرطان معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سوزش سردل
رفلاکس اسید
سوء هاضمه
مشکل در بلع
اشتهای ضعیف
کاهش وزن غیر قابل توضیح
ناراحتی یا تورم در شکم
خستگی
توجه به این نکته مهم است که بسیاری از علائم سرطان معده، زخم معده و سایر بیماری‌های مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند ناشی از مسائل دیگر باشد. اگر علائمی را تجربه کردید که نگران آن هستید، با پزشک صحبت کنید.

علت هلیکوباکتر پیلوری

هنوز دقیقاً مشخص نیست که عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه منتقل می شود. این باکتری هزاران سال است که با انسان همزیستی داشته است.

با این حال، تصور می‌شود که عفونت‌ها از راه‌های مختلفی منتقل می‌شوند:

دهان به دهان: این ممکن است از طریق بزاق از دهان یک نفر به دیگری منتقل شود، مانند بوسیدن.

مدفوع به دهان: تماس با استفراغ یا مدفوع، مانند اگر بعد از استفاده از حمام دست های خود را به طور کامل نشویید.

آب و غذای آلوده: غذا و آب ممکن است در محیط های غیربهداشتی با مدفوع یا سایر باکتری ها آلوده شود.

چه کسانی به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند؟

باکتری هلیکوباکتر پیلوری در حدود 50 تا 75 درصد از جمعیت جهان وجود دارد. در بیشتر افراد باعث بیماری نمی شود. عفونت هلیکوباکتر پیلوری بیشتر در کودکان رخ می دهد. در کشورهای در حال توسعه بیشتر رایج است. در ایالات متحده، این باکتری در حدود 5 درصد از کودکان زیر 10 سال یافت می شود. احتمال ابتلا به عفونت در کودکانی که در شرایط شلوغ و مناطق با بهداشت نامناسب زندگی می کنند، بیشتر است.

عوامل خطر برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری

کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند. این عمدتا به این دلیل است که کودکان ممکن است همیشه بهداشت مناسب را رعایت نکنند.

محیط و شرایط زندگی شما نیز ممکن است بر خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری تأثیر بگذارد، مانند:

زندگی در یک کشور در حال توسعه
عدم دسترسی به آب تمیز
اشتراک مسکن با سایر افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری
زندگی در شرایط شلوغ

تشخیص

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما به وضعیت سلامتی گذشته شما نگاه می کند و شما را معاینه فیزیکی می کند. همچنین ممکن است نیاز به انجام آزمایشاتی داشته باشید، از جمله:

آزمایشات خون : اینها سلول های ضد عفونت (آنتی بادی) را بررسی می کنند که به این معنی است که شما باکتری را دارید.

آزمایش مدفوع: این آزمایش هر گونه باکتری غیرطبیعی در دستگاه گوارش شما را که ممکن است باعث اسهال و سایر مشکلات شود را بررسی می کند. یک نمونه مدفوع کوچک جمع آوری شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود. در 2 یا 3 روز، آزمایش نشان می دهد که آیا باکتری غیر طبیعی دارید یا خیر.

آزمایش آنتی ژن مدفوع: این آزمایش یک نمونه مدفوع برای بررسی وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری می گیرد.

تست های تنفسی: پس از قورت دادن قرص اوره که دارای مولکول‌های کربنی است، می‌توانند بررسی کنند که آیا کربن وجود دارد یا خیر. اگر کربن یافت شود به این معنی است که هلیکوباکتر پیلوری آنزیم اوره آز را ساخته است. این آنزیم اسید معده شما را کمتر اسیدی می کند. پوشش مخاطی معده شما را ضعیف می کند.

آندوسکوپی فوقانی: این آزمایش به پوشش لوله غذا (مری)، معده و اثنی عشر (اولین بخش روده کوچک شما) می پردازد. از یک لوله نازک و روشن یا آندوسکوپ استفاده می کند. لوله در یک انتها یک دوربین دارد. لوله در دهان و گلوی شما قرار می گیرد. سپس به مری، معده و اثنی عشر می رود. پزشک شما می تواند داخل این اندام ها را ببیند.نمونه بافت می تواند نشان دهد که آیا آنزیم اوره آز دارید یا خیر. همچنین می تواند باکتری های موجود در آنجا را بررسی کند.

درمان

زخم های ناشی از هلیکوباکتر پیلوری معمولا با ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و یک مهارکننده پمپ پروتون (PPI) درمان می شوند.

درمان سه گانه: درمان هایی که مهار کننده پمپ پروتئین را با دو آنتی بیوتیک ترکیب می کنند، گزینه های خط اول برای درمان هلیکوباکتر پیلوری هستند.

آنتی‌بیوتیک‌ها: پزشک احتمالاً دو آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند تا از ایجاد مقاومت در برابر باکتری خاص جلوگیری کند. آموکسی سیلین، کلاریترومایسین ، مترونیدازول ، تتراسایکلین یا تینیدازول گزینه های احتمالی هستند.

مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): این داروها با مسدود کردن «پمپ‌های» یا غدد کوچکی که آن را تولید می‌کنند، اسید معده را کاهش می‌دهند. آنها شامل اسومپرازول، لانزوپرازول ، امپرازول ، پانتوپرازول و رابپرازول هستند.

بیسموت ساب سالیسیلات: این دارو که اغلب به عنوان یک داروی بدون نسخه برای اسهال استفاده می شود، اغلب همراه با آنتی بیوتیک ها برای محافظت بیشتر از معده شما توصیه می شود.

مسدود کننده های هیستامین (H-2): این ها هیستامین شیمیایی را که معده شما را وادار می کند اسید بیشتری بسازد، مسدود می کند. اینها عبارتند از سایمتیدین و نیزاتیدین. مسدودکننده های H-2 تنها زمانی استفاده می شوند که نتوانید PPI مصرف کنید.

درمان سه گانه برای هلیکوباکتر پیلوری

دو نوع رایج از این درمان های سه دارویی وجود دارد:

درمان سه گانه مبتنی بر ریفابوتین، که شامل دو آنتی بیوتیک (آموکسی سیلین و ریفابوتین) و امپرازول است که هر 8 ساعت یکبار به مدت 14 روز مصرف کنید. این درمان سه گانه به صورت یک قرص در سال 2019 تایید شده است.

درمان سه گانه کلاریترومایسین همچنین دارای دو آنتی بیوتیک (کلاریترومایسین و آموکسی سیلین یا مترونیدازول) به همراه یک مهار کننده پمپ پروتئین است. این معمولاً در مواردی که سویه هلیکوباکتر پیلوری مقاومت پایینی نسبت به کلاریترومایسین دارد یک گزینه است.

اگر هر یک از داروهایتان شما را آزار می دهد، در مورد گزینه های درمانی و نحوه کنترل عوارض جانبی با پزشک خود صحبت کنید.

بیشتر زخم های ناشی از هلیکوباکتر پیلوری پس از چند هفته بهبود می یابند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن را برای درد مصرف نکنید، زیرا می توانند به پوشش معده شما آسیب برسانند. اگر به داروی ضد درد نیاز دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

پزشک شما ممکن است حدود 4 هفته پس از اتمام درمان شما را از نظر هلیکوباکتر پیلوری مجدداً آزمایش کند. اگر هنوز علائم عفونت را نشان می دهید، ممکن است لازم باشد دور دیگری از آنتی بیوتیک های مختلف مصرف کنید.

مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم و نشانه هایی که ممکن است گاستریت یا زخم معده باشد، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. در صورت داشتن موارد زیر فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید:

درد شدید یا مداوم معده (شکم) که ممکن است شما را از خواب بیدار کند
مدفوع قیری خونی یا سیاه رنگ
استفراغ خونی یا سیاه یا استفراغی که شبیه تفاله قهوه است

عوارض

عوارض مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری عبارتند از:

زخم ها هلیکوباکتر پیلوری می تواند به پوشش محافظ معده و روده کوچک آسیب برساند. این می تواند به اسید معده اجازه دهد تا یک زخم باز ایجاد کند. حدود 10 درصد از افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری دچار زخم می شوند.

التهاب پوشش معده. عفونت هلیکوباکتر پیلوری می تواند معده را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تحریک و تورم (گاستریت) شود.

سرطان معده. عفونت هلیکوباکتر پیلوری یک عامل خطر قوی برای انواع خاصی از سرطان معده است

پیشگیری

شما می توانید از خود در برابر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری محافظت کنید به همان روشی که از سایر میکروب ها جلوگیری می کنید:

پس از استفاده از حمام و قبل از تهیه یا خوردن غذا، دست های خود را کاملا بشویید. به فرزندان خود بیاموزید که همین کار را انجام دهند.

از خوردن غذا یا نوشیدن آب غیر تمیز خودداری کنید.

چیزی را که کاملا پخته نشده است نخورید.

از غذاهایی که توسط افرادی سرو می شود که دست های خود را نشسته اند خودداری کنید.

رژیم هلیکوباکتر پیلوری

در حالی که عوامل خطر اصلی برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری، اقدامات بهداشتی و بهداشتی نامناسب است، تحقیقات نشان می دهد که آنچه می خورید نیز ممکن است نقش داشته باشد.

یک مطالعه نشان داد افرادی که رژیم غذایی آنها سرشار از میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، آجیل و دانه ها بود، کمتر در معرض خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بودند. اما کسانی که رژیم غذایی آنها مملو از کربوهیدرات، غلات و گوشت های فرآوری شده، قندها و نمک بود، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بودند.

این می تواند به این دلیل باشد که برخی از ترکیبات مانند ویتامین C، پلی فنول ها و فلاونوئیدها در رژیم غذایی گروه اول به محافظت از پوشش معده و جلوگیری از ایجاد باکتری کمک می کند. اما برای اینکه مطمئن شویم به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.

خلاصه

اکثر افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هرگز علائم یا مشکلات مربوط به باکتری را تجربه نمی کنند.

اگر علائمی را تجربه می کنید و تحت درمان هستید، چشم انداز بلندمدت شما به طور کلی مثبت است.

پزشک 4 تا 8 هفته پس از پایان درمان آزمایشاتی را انجام می دهد تا ببیند آیا دارو باکتری را ریشه کن کرده است یا خیر.

اگر به بیماری دیگری مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا شوید، دیدگاه شما به بیماری، مدت زمان تشخیص و نحوه درمان آن بستگی دارد. تعداد بسیار کمی از افرادی که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند به سرطان معده مبتلا می شوند.