سرطان پروستات، رشد سلول‌هایی است که از پروستات شروع می‌شود. پروستات غده کوچکی است که به تولید مایع منی کمک می‌کند. این غده درست زیر مثانه قرار دارد. پروستات بخشی از سیستم تولید مثل مردان است.
سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است که معمولاً در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود و اغلب به آرامی رشد می‌کند. اکثر افراد مبتلا درمان می‌شوند.
افرادی که سرطان پروستات آنها در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود، اغلب گزینه‌های درمانی زیادی برای بررسی دارند. یادگیری در مورد همه گزینه‌ها و انتخاب یکی از آنها می‌تواند طاقت‌فرسا باشد. درمان‌ها ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی یا نظارت دقیق بر آن برای بررسی رشد آن باشد.
اگر سرطان فراتر از پروستات رشد کند یا گسترش یابد، هنوز گزینه‌های درمانی زیادی وجود دارد. درمان سرطان پروستات که گسترش می‌یابد، می‌تواند دشوارتر باشد. اما حتی زمانی که درمان امکان‌پذیر نباشد، درمان‌ها می‌توانند رشد سرطان را کند کرده و به شما کمک کنند تا عمر طولانی‌تری داشته باشید.
انواع سرطان پروستات
اگر سرطان پروستات در شما تشخیص داده شود، به احتمال زیاد آدنوکارسینوم است. آدنوکارسینوم‌ها در سلول‌های غددی – مانند پروستات – که مایع ترشح می‌کنند، شروع می‌شوند. به ندرت، سرطان پروستات از انواع دیگر سلول‌ها تشکیل می‌شود.
انواع کمتر رایج سرطان پروستات عبارتند از:
کارسینوم سلول کوچک
کارسینوم سلول انتقالی
تومورهای نورواندوکرین
سارکوم
سرطان پروستات چقدر شایع است؟
سرطان پروستات شایع است و پس از سرطان پوست، دومین سرطان شایع در مردان است. طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده ، از هر 100 مرد، 13 نفر در مقطعی از زندگی خود به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند. اکثر آنها زندگی عادی خواهند داشت و در نهایت به دلایلی غیرمرتبط با سرطان پروستات می‌میرند. برخی نیز نیازی به درمان ندارند.
با این حال، تقریباً 34000 نفر در ایالات متحده هر ساله بر اثر سرطان پروستات جان خود را از دست می‌دهند.
علائم
سرطان پروستات ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند. اکثر سرطان‌های پروستات در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند. این بدان معناست که سرطان فقط در پروستات است. سرطان پروستات در مراحل اولیه اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند.
هنگامی که علائم و نشانه‌های این بیماری در مراحل اولیه رخ می‌دهد، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خون در ادرار، که ممکن است ادرار را صورتی، قرمز یا به رنگ کولا درآورد.
خون در مایع من
نیاز به ادرار کردن مکرر
مشکل در شروع ادرار هنگام تلاش برای ادرار کردن
بیدار شدن مکرر برای ادرار کردن در شب
اگر این بیماری گسترش یابد، علائم دیگری نیز می‌تواند رخ دهد. سرطان پروستاتی که به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد، سرطان پروستات متاستاتیک نامیده می‌شود. همچنین ممکن است سرطان پروستات مرحله ۴ یا سرطان پروستات پیشرفته نامیده شود.
علائم و نشانه‌های سرطان پیشرفته می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
نشت تصادفی ادرار
درد کمر
درد استخوان
مشکل در نعوظ، به نام اختلال نعوظ
احساس خستگی شدید
کاهش وزن بدون تلاش. ضعف در بازوها یا پاها
علت
اغلب مشخص نیست چه چیزی باعث این بیماری می‌شود. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی مواردی را یافته‌اند که خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد. این موارد شامل سن بالا، چاقی و سابقه خانوادگی سرطان پروستات است. علت دقیق سرطان پروستات اغلب مشخص نیست.
این بیماری زمانی شروع می‌شود که سلول‌های پروستات تغییراتی در DNA خود ایجاد می‌کنند. DNA یک سلول دستورالعمل‌هایی را در خود نگه می‌دارد که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. در سلول‌های سالم، DNA به سلول‌ها می‌گوید که با سرعت مشخصی رشد و تکثیر شوند. DNA همچنین به سلول‌ها می‌گوید که در زمان مشخصی بمیرند.
در سلول‌های سرطانی، تغییرات DNA دستورالعمل‌های متفاوتی می‌دهند. این تغییرات به سلول‌های سرطانی می‌گویند که به سرعت رشد و تکثیر شوند. سلول‌های سرطانی می‌توانند به زندگی خود ادامه دهند در حالی که سلول‌های سالم می‌میرند. این باعث ایجاد سلول‌های زیادی می‌شود.
سلول‌های سرطانی ممکن است توده‌ای به نام تومور تشکیل دهند. تومور می‌تواند رشد کند و به بافت‌های سالم بدن حمله کرده و آنها را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلول‌های سرطانی می‌توانند جدا شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. هنگامی که سرطان گسترش می‌یابد، به آن سرطان متاستاتیک می‌گویند.
عوامل خطر
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند عبارتند از:
سن بالا: خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن افزایش می‌یابد. این بیماری پس از ۵۰ سالگی شایع‌تر است.
نژاد و قومیت: در ایالات متحده، افراد سیاه‌پوست نسبت به افراد سایر نژادها و قومیت‌ها خطر بیشتری برای ابتلا دارند. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی دقیقاً مطمئن نیستند که چرا.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از بستگان خونی، مانند والدین یا خواهر و برادر، به سرطان مبتلا شده باشد، ممکن است خطر ابتلای شما افزایش یابد. اگر سایر بستگان نزدیک به سرطان پروستات مبتلا شده باشند، این خطر نیز ممکن است افزایش یابد. این شامل پدربزرگ و مادربزرگ و خواهر و برادر والدین شما می‌شود.
سابقه خانوادگی تغییرات DNA: برخی از تغییرات DNA که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند، از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند. تغییرات DNA به نام BRCA1 و BRCA2 می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. این تغییرات DNA بیشتر به دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان تخمدان شناخته شده‌اند.
چاقی: افرادی که چاق هستند، در مقایسه با افرادی که وزن سالمی دارند، ممکن است خطر ابتلا در آنها بیشتر باشد. مطالعات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته‌اند. در افراد چاق، سرطان پروستات احتمالاً سریع‌تر رشد می‌کند و احتمال بازگشت آن پس از درمان بیشتر است.
سیگار کشیدن: برخی تحقیقات ارتباط بین سیگار کشیدن و این بیماری را نشان می‌دهند. اما همه مطالعات با این موضوع موافق نیستند. افراد مبتلا که سیگار می‌کشند، ممکن است خطر بازگشت سرطان بیشتری داشته باشند. افرادی که سیگار می‌کشند، همچنین خطر گسترش سرطان به فراتر از پروستات را نیز بیشتر دارند.
عوارض
عوارض سرطان پروستات و درمان‌های آن عبارتند از:
سرطانی که گسترش می‌یابد. سرطان پروستات می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها یا سایر اندام‌ها گسترش یابد. وقتی سرطان پروستات گسترش می‌یابد، به آن سرطان پروستات متاستاتیک می‌گویند.
بی‌اختیاری: سرطان پروستات و درمان آن می‌تواند باعث نشت ادرار شود که به آن بی‌اختیاری ادرار نیز می‌گویند.
اختلال نعوظ: مشکل در نعوظ، اختلال نعوظ نامیده می‌شود. این می‌تواند ناشی از سرطان پروستات یا درمان آن باشد.
تشخیص سرطان پروستات
غربالگری‌ها می‌توانند به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کنند. اگر در معرض خطر متوسط هستید، احتمالاً اولین آزمایش غربالگری خود را در سن ۵۵ سالگی انجام خواهید داد. اگر در گروه پرخطر هستید، ممکن است به غربالگری‌های زودتر نیاز داشته باشید. غربالگری‌ها معمولاً پس از ۷۰ سالگی متوقف می‌شوند.
اگر غربالگری‌ها نشان دهند که ممکن است سرطان پروستات داشته باشید، ممکن است به آزمایش‌ها یا اقدامات اضافی نیاز داشته باشید.
آزمایش‌های غربالگری سرطان پروستات
آزمایش‌های غربالگری می‌توانند نشان دهند که آیا علائم سرطان پروستات را دارید که نیاز به آزمایش بیشتر دارند یا خیر:
معاینه رکتوم دیجیتال: پزشک شما یک انگشت پوشیده با دستکش و چرب شده را وارد رکتوم شما می‌کند و غده پروستات شما را لمس می‌کند. برآمدگی‌ها یا نواحی سفت ممکن است به معنای سرطان باشد.
آزمایش خون آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA): غده پروستات پروتئینی به نام آنتی‌ژن اختصاصی پروتئین (PSA) تولید می‌کند. سطح بالای PSA ممکن است نشان دهنده سرطان باشد. در صورت ابتلا به بیماری‌های خوش‌خیم مانند بزرگی خوش‌خیم پروستات یا پروستاتیت، سطح آن نیز افزایش می‌یابد.
روش‌های تشخیصی سرطان پروستات
همه افرادی که احتمالاً سرطان پروستات دارند، نیازی به تشخیص قطعی ندارند. برای مثال، اگر پزشک شما فکر می‌کند تومور شما به آرامی در حال رشد است، ممکن است آزمایش‌های بیشتر را به تعویق بیندازد زیرا به اندازه کافی جدی نیست که نیاز به درمان داشته باشد. اگر تهاجمی‌تر باشد (سریع رشد کند یا گسترش یابد)، ممکن است به آزمایش‌های اضافی، از جمله بیوپسی، نیاز داشته باشید.
تصویربرداری: MRI یا سونوگرافی ترانس رکتال می‌تواند تصاویری از غده پروستات شما، از جمله نواحی مشکوک که ممکن است سرطانی باشند، نشان دهد. نتایج تصویربرداری می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تصمیم بگیرد که آیا بیوپسی انجام دهد یا خیر.
بیوپسی: در طول بیوپسی سوزنی، پزشک نمونه‌ای از بافت را برای آزمایش سرطان در آزمایشگاه برمی‌دارد. بیوپسی تنها راه مطمئن برای تشخیص سرطان پروستات یا اطمینان از میزان تهاجمی بودن آن است. پزشک شما ممکن است آزمایش‌های ژنتیکی روی بافت بیوپسی شده انجام دهد. برخی از سلول‌های سرطانی دارای ویژگی‌هایی (مانند جهش) هستند که باعث می‌شود احتمال پاسخ آنها به درمان‌های خاص بیشتر شود.
درجه‌بندی و مراحل سرطان پروستات
ارائه‌دهندگان خدمات درمانی از نمره گلیسون و مرحله‌بندی سرطان برای تعیین میزان جدی بودن سرطان و انواع درمان‌های مورد نیاز شما استفاده می‌کنند.
نمره گلیسون
نمره گلیسون به ارائه‌دهنده خدمات درمانی شما اجازه می‌دهد تا میزان غیرطبیعی بودن سلول‌های سرطانی شما را ارزیابی کند. هرچه سلول‌های غیرطبیعی بیشتری داشته باشید، نمره گلیسون شما بالاتر است. نمره گلیسون به ارائه‌دهنده خدمات درمانی شما اجازه می‌دهد تا درجه سرطان شما یا پتانسیل تهاجمی بودن آن را تعیین کند.
مرحله بندی سرطان پروستات
مرحله‌بندی سرطان به ارائه‌دهنده خدمات درمانی شما اجازه می‌دهد تا میزان پیشرفت سرطان شما یا میزان شیوع آن را تعیین کند. سرطان ممکن است فقط در غده پروستات شما باشد (موضعی)، به ساختارهای مجاور (منطقه‌ای) حمله کند یا به سایر اندام‌ها گسترش یابد (متاستاز). این بیماری معمولاً به استخوان‌ها و غدد لنفاوی شما گسترش می‌یابد. همچنین می‌تواند در کبد، مغز، ریه‌ها و سایر اندام‌های شما ایجاد شود.
درمان یا مدیریت
درمان شما به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله وضعیت کلی شما، میزان گسترش سرطان و سرعت گسترش آن. بسته به درمان‌های شما، ممکن است با ارائه دهندگان خدمات درمانی مختلف، از جمله اورولوژیست‌ها، انکولوژیست‌های پرتودرمانی و انکولوژیست‌های پزشکی، همکاری کنید. اکثر سرطان‌های پروستات که در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند، با درمان قابل درمان هستند.
نظارت
اگر سرطان شما به آرامی رشد کند و گسترش نیابد، ارائه دهنده خدمات درمانی شما ممکن است به جای ارائه درمان، وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد.
نظارت فعال: شما هر یک تا سه سال یکبار غربالگری، اسکن و بیوپسی انجام می‌دهید تا رشد سرطان را کنترل کنید. نظارت فعال در صورتی بهترین نتیجه را می‌دهد که سرطان به آرامی رشد کند، فقط در پروستات شما باشد و علائمی ایجاد نکند. اگر وضعیت شما بدتر شود، ارائه دهنده خدمات درمانی شما می‌تواند درمان‌ها را شروع کند.
انتظار هوشیارانه: انتظار هوشیارانه مشابه نظارت فعال است، اما بیشتر برای افرادی که ضعیف‌تر هستند و سرطان دارند و احتمالاً با درمان از بین نمی‌روند، استفاده می‌شود. همچنین، آزمایش بسیار کمتر انجام می‌شود. به جای از بین بردن تومور، درمان‌ها معمولاً بر مدیریت علائم تمرکز می‌کنند.
جراحی
پروستاتکتومی رادیکال، غده پروستات بیمار را برمی‌دارد. این روش اغلب می‌تواند با موفقیت سرطان‌های پروستاتی را که گسترش نیافته‌اند، از بین ببرد. اگر پزشک شما معتقد باشد که این جراحی برای شما مفید است، می‌تواند بهترین روش برداشتن را توصیه کند.
پروستاتکتومی رادیکال باز: پزشک شما یک برش (برش) در شکم شما – از ناف تا استخوان شرمگاهی – ایجاد می‌کند و غده پروستات شما را برمی‌دارد. این تکنیک به اندازه روش‌های کم‌تهاجمی‌تر مانند پروستاتکتومی رباتیک رایج نیست.
پروستاتکتومی رادیکال رباتیک: پروستاتکتومی رادیکال رباتیک به پزشک شما اجازه می‌دهد تا از طریق چندین برش کوچک جراحی را انجام دهد. به جای عمل جراحی مستقیم، آنها یک سیستم ربات را از طریق یک کنسول کنترل می‌کنند.
پرتودرمانی
شما ممکن است پرتودرمانی را به عنوان یک درمان مستقل برای سرطان پروستات یا در ترکیب با سایر درمان‌ها دریافت کنید. پرتودرمانی همچنین می‌تواند علائم را تسکین دهد.
براکی‌تراپی: براکی‌تراپی، نوعی پرتودرمانی داخلی، شامل قرار دادن دانه‌های رادیواکتیو در داخل پروستات شما است. این رویکرد سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و در عین حال بافت سالم اطراف را حفظ می‌کند.
پرتودرمانی با پرتو خارجی: در پرتودرمانی با پرتو خارجی ، دستگاهی پرتوهای قوی اشعه ایکس را مستقیماً به تومور می‌تاباند. انواع تخصصی EBRT، مانند IMRT، می‌توانند دوزهای بالای پرتو را به سمت تومور هدایت کنند و در عین حال بافت سالم را حفظ کنند.
درمان‌های سیستمیک
اگر سرطان به خارج از غده پروستات شما گسترش یافته باشد، پزشک شما ممکن است درمان‌های سیستمیک را توصیه کند. درمان‌های سیستمیک موادی را در سراسر بدن شما می‌فرستند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند یا از رشد آنها جلوگیری کنند.
هورمون درمانی: هورمون تستوسترون رشد سلول‌های سرطانی را افزایش می‌دهد. هورمون درمانی از داروهایی برای مقابله با نقش تستوسترون در تقویت رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این داروها با جلوگیری از رسیدن تستوسترون به سلول‌های سرطانی یا با کاهش سطح تستوسترون شما عمل می‌کنند. از طرف دیگر، پزشک شما ممکن است جراحی برای برداشتن بیضه‌های شما (ارکیکتومی) را توصیه کند تا دیگر نتوانند تستوسترون تولید کنند. این جراحی برای افرادی که نمی‌خواهند دارو مصرف کنند، گزینه‌ای است.
شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. اگر سرطان شما به خارج از پروستات شما گسترش یافته باشد، ممکن است به تنهایی شیمی درمانی یا همراه با هورمون درمانی دریافت کنید. ایمونوتراپی: ایمونوتراپی سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند تا بتواند سلول‌های سرطانی را بهتر شناسایی و با آنها مبارزه کند. پزشک شما ممکن است ایمونوتراپی را برای درمان سرطان پیشرفته یا سرطان عودکننده (سرطانی که از بین می‌رود اما دوباره برمی‌گردد) توصیه کند.
درمان هدفمند: درمان هدفمند بر تغییرات ژنتیکی (جهش‌ها) که سلول‌های سالم را به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کنند، تمرکز می‌کند تا از رشد و تکثیر آنها جلوگیری کند. درمان‌های هدفمندی که سرطان پروستات را درمان می‌کنند، سلول‌های سرطانی دارای جهش ژن BRCA را از بین می‌برند.
درمان کانونی
درمان کانونی نوع جدیدتری از درمان است که تومورهای داخل پروستات شما را از بین می‌برد. پزشک شما ممکن است این درمان را در صورتی که سرطان کم خطر باشد و گسترش نیافته باشد، توصیه کند. بسیاری از این درمان‌ها هنوز در مرحله آزمایش هستند.
اولتراسوند متمرکز با شدت بالا: امواج صوتی با شدت بالا گرمای قدرتمندی را برای از بین بردن سلول‌های سرطانی داخل پروستات شما تولید می‌کنند.
کرایوتراپی: گازهای سرد سلول‌های سرطانی را در پروستات شما منجمد می‌کنند و تومور را از بین می‌برند.
ابلیشن با لیزر: گرمای شدید هدایت شده به تومور، سلول‌های سرطانی داخل پروستات شما را از بین می‌برد و تومور را از بین می‌برد. درمان فتودینامیک: داروها سلول‌های سرطانی را نسبت به طول موج‌های خاصی از نور حساس‌تر می‌کنند. پزشک سلول‌های سرطانی را در معرض این طول موج‌های نور قرار می‌دهد و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.
پیشگیری
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد. اگر موارد زیر را رعایت کنید، می‌توانید به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنید:
رژیم غذایی سالمی انتخاب کنید. انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل بخورید. میزان چربی‌های حیوانی مصرفی خود را محدود کنید. میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی زیادی هستند که می‌توانند برای سلامتی شما مفید باشند.
غذاهایی که با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات مرتبط هستند عبارتند از گوجه فرنگی، کلم بروکلی، گل کلم و سویا.
بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. مشخص نیست که آیا ورزش می‌تواند از سرطان پروستات جلوگیری کند یا خیر. ممکن است به شما در حفظ وزن سالم کمک کند. ورزش همچنین ممکن است سلامت کلی و خلق و خوی شما را بهبود بخشد. سعی کنید بیشتر روزهای هفته ورزش کنید.
وزن سالم خود را حفظ کنید. اگر وزن فعلی شما سالم است، برای حفظ آن تلاش کنید. یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید و بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، ورزش بیشتری انجام دهید و کالری کمتری مصرف کنید.
سیگار نکشید. اگر سیگار نمی‌کشید، شروع نکنید. اگر سیگار می‌کشید، با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در مورد آنچه ممکن است به شما در ترک سیگار کمک کند صحبت کنید. داروها، محصولات جایگزین نیکوتین و مشاوره می‌توانند کمک کنند.
داروهایی برای کاهش خطر ابتلا. اگر در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پروستات هستید، شما و متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود می‌توانید داروهایی را برای کاهش خطر در نظر بگیرید. این داروها شامل فیناستراید (پروپشیا، پروسکار) و دوتاستراید (آوودارت) هستند. آنها اغلب برای درمان بزرگ شدن غده پروستات استفاده می‌شوند.
سخن پایانی
با تشخیص و درمان زودهنگام، سرطان پروستات اغلب به میزان زیادی قابل درمان است. بسیاری از افرادی که سرطان آنها تشخیص داده می‌شود و هنوز به خارج از پروستات گسترش نیافته است، پس از درمان، چندین سال زندگی عادی و بدون سرطان را تجربه می‌کنند.
با این حال، برای تعداد کمی از افراد، این بیماری می‌تواند تهاجمی باشد و به سرعت به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. ارائه دهنده خدمات درمانی شما می‌تواند بر اساس عوامل خطر شما، بهترین برنامه غربالگری را ارائه دهد. آنها می‌توانند بر اساس میزان رشد آهسته یا تهاجمی بودن سرطان شما، بهترین گزینه‌های درمانی را توصیه کنند.