خونریزی واژینال به هرگونه خونریزی از ناحیه واژن گفته میشود. این خونریزی می‌تواند به خونریزی مربوط به قاعدگی یا خونریزی غیرمرتبط با قاعدگی مانند تروما یا یک بیماری اشاره داشته باشد. در بیشتر موارد، خونریزی واژینال به خونریزی‌ای اشاره دارد که به قاعدگی (پریود) مربوط نمی‌شود.
خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی خارج از یک چرخه قاعدگی طبیعی، خونریزی غیرطبیعی (نامنظم) واژینال است. این نوع خونریزی می‌تواند تصادفی، غیرقابل پیش‌بینی و همراه با درد یا سایر علائم باشد. خونریزی واژینال که ناشی از قاعدگی نباشد، می‌تواند ناشی از عوامل زیادی مانند موارد زیر باشد:
سلامتی یا بیماری‌های زمینه‌ای
√ داروها
√ بارداری
√هورمون‌ها
√ یائسگی
√آسیب یا ضربه
√عفونت
ممکن است در برهه‌ای از زندگی خود دچار لکه‌بینی یا خونریزی واژینال شوید. معمولاً جای نگرانی نیست. با این حال، برای اطمینان باید توسط یک پزشک معاینه شوید. در برخی موارد، خونریزی واژینال نشانه یک بیماری جدی است.
چه کسی بیشتر احتمال دارد خونریزی واژینال را تجربه کند؟
خونریزی غیرمعمول واژینال ممکن است در هر سنی رخ دهد. وقتی فردی برای اولین بار پریود میشود، ممکن است همیشه طبق یک برنامه منظم اتفاق نیفتد. همین امر در سال‌های منتهی به یائسگی نیز صادق است. در طول این دوره پیش از یائسگی، تعداد روزهای بین پریودها ممکن است تغییر کند، به طور کامل حذف شود یا خونریزی ممکن است به طور غیرمعمول سنگین یا سبک باشد.
علائم خونریزی واژینال
علائم خونریزی غیرطبیعی واژن عبارتند از:
خونریزی یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگیق
خونریزی بعد از رابطه جنسی
خونریزی شدیدتر (دفع لخته‌های بزرگ، نیاز به تعویض محافظ در طول شب، خیس شدن نوار بهداشتی یا تامپون هر ساعت به مدت ۲ تا ۳ ساعت متوالی)
خونریزی برای روزهای بیشتر از حد معمول یا بیش از ۷ روز
دوره‌های قاعدگی کمتر از ۲۸ روز (شایع‌تر) یا بیش از ۳۵ روز فاصله
خونریزی پس از یائسگی
خونریزی شدید مرتبط با کم‌خونی (کمبود گلبول‌های قرمز، کمبود آهن)
خونریزی از رکتوم یا خون در ادرار ممکن است با خونریزی واژینال اشتباه گرفته شود. برای اطمینان، یک تامپون را داخل واژن قرار دهید و خونریزی را بررسی کنید.
علائم خود را ثبت کنید و این یادداشت‌ها را به پزشک خود ارائه دهید. سوابق شما باید شامل موارد زیر باشد:
زمان شروع و پایان قاعدگی
میزان خونریزی (تعداد پدها و تامپون‌های استفاده شده را بشمارید و توجه کنید که آیا خیس شده‌اند یا خیر)
خونریزی بین دوره‌ها و بعد از رابطه جنسی
هرگونه علائم دیگری که دارید
علت خونریزی واژینال
علل زیادی برای خونریزی واژینال به غیر از قاعدگی وجود دارد. شما همیشه باید با یک پزشک مشورت کنید تا علت خونریزی خود را تعیین کنید. برخی از علل شایع‌تر، شرایط پزشکی، هورمون‌ها و عوارض بارداری هستند.
شرایط پزشکی
سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان: این موارد می‌تواند شامل سرطان دهانه رحم، آندومتر (پوشش رحم)، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ باشد.
اختلالات خونریزی: مشکل در لخته شدن طبیعی خون می‌تواند ناشی از یک بیماری ارثی مانند هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند، تعداد کم گلبول‌های قرمز خون (ترومبوسیتوپنی)، کمبود ویتامین K (که به بدن در ساخت فاکتورهای لخته شدن خون کمک می‌کند) یا به عنوان یک عارضه جانبی داروها (مانند رقیق‌کننده‌های خون) باشد.
کم‌کاری تیروئید: غده تیروئید کم‌کار می‌تواند چرخه‌های طبیعی قاعدگی را مختل کند.
فیبروم رحم: توده‌های غیرسرطانی که از بافت عضلانی رحم شما ایجاد می‌شوند. اندازه، تعداد، سرعت رشد و محل قرارگیری آنها در رحم شما می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
آدنومیوز: وضعیتی که در آن پوشش رحم شما از طریق دیواره رحم رشد می‌کند.
پولیپ‌های رحمی (آندومتر): رشد بیش از حد سلول‌ها در پوشش رحم شما. پولیپ‌ها معمولاً سرطانی نیستند، اما برخی از آنها می‌توانند به پولیپ‌های پیش سرطانی تبدیل شوند.
سرویسیت شدید: سرویسیت التهاب یا عفونت دهانه رحم شماست.
هیپرپلازی آندومتر: آندومتر بیش از حد ضخیم میشود، معمولاً به دلیل عدم تعادل هورمونی استروژن و پروژسترون. این وضعیت سرطانی نیست، اما در برخی موارد می‌تواند منجر به سرطان رحم شما شود.
هورمون‌ها
عدم تخمک‌گذاری: اختلال یا نارسایی تخمدان‌های شما می‌تواند به دلیل اختلال در خود تخمدان‌های شما یا از مشکلی در نحوه ارسال سیگنال مغز به غدد کنترل‌کننده تخمک‌گذاری باشد.
قرص‌های ضدبارداری هورمونی: برخی از افراد هنگام مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی، خونریزی در فواصل قاعدگی را تجربه می‌کنند. این مشکل معمولاً خود به خود برطرف میشود.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک: نوعی عدم تعادل هورمونی که باعث قاعدگی‌های نامنظم، افزایش وزن، آکنه و رشد موهای زائد میشود.
در مورد سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر بخوانید.
عوارض بارداری
حاملگی خارج از رحم: بارداری که در آن تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولاً در لوله‌های فالوپ، رشد می‌کند.
جدا شدن جفت: جدا شدن جفت (کیسه‌ای که حاوی جنین است) از دیواره رحم
جفت سرراهی: زمانی که جفت در پایین رحم قرار می‌گیرد و تا حدی یا کاملاً دهانه رحم (دهانه رحم) را می‌پوشاند.
زایمان زودرس: زایمانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری رخ می‌دهد.
سقط جنین: از دست دادن بارداری قبل از هفته بیستم
سایر علل احتمالی
دستگاه‌های کنترل بارداری: استفاده از دستگاه‌های کنترل بارداری مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) می‌تواند باعث لکه‌بینی شود.
درمان جایگزینی هورمون: درمانی که برای تسکین علائم یائسگی استفاده میشود.
عفونت: این می‌تواند در حفره لگن یا مجاری ادراری رخ دهد. همچنین می‌تواند شامل خونریزی ناشی از عفونت‌های مقاربتی (STI) باشد.
آسیب: آسیب یا وجود یک جسم خارجی در واژن. بیوپسی دهانه رحم یا آندومتر: بیوپسی روشی است که در آن بافتی از دهانه رحم یا رحم شما برداشته شده و از نظر مشکلات بررسی میشود.
استرس: استرس می‌تواند بر سطح هورمون‌های شما تأثیر بگذارد و به خونریزی نامنظم واژن یا قاعدگی نامنظم کمک کند.
وقتی خونریزی دارید اما در دوره قاعدگی‌تان نیست،به چه معناست؟
اگر خونریزی دارید اما در دوره قاعدگی‌تان نیست، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. برخی از دلایلی که ممکن است خونریزی داشته باشید شامل عفونت، یک بیماری زمینه‌ای، دارو یا عدم تعادل هورمونی است.
بهتر است علائم خود را ثبت کنید و برای معاینه و هرگونه آزمایش لازم با پزشک خود تماس بگیرید.
مراجعه به پزشک
علائم خونریزی واژینال زیر باید به پزشک شما اطلاع داده شود:
تغییر در نظم چرخه قاعدگی (به طور قابل توجهی کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شدن زمان بین چرخه‌ها نسبت به الگوی طبیعی)
تغییر قابل توجه در میزان خون در طول چرخه قاعدگی (خونریزی بسیار بیشتر یا بسیار کمتر از حد معمول)
خونریزی پس از رابطه جنسی
هرگونه خونریزی (حتی مقدار کم) قبل از بلوغ یا بعد از یائسگی
خونریزی همراه با دوش واژینال
خونریزی پس از شروع مصرف داروی جدید یا هورمون درمانی
دوران بارداری (خونریزی که بیشتر از لکه بینی باشد)
هرگونه خونریزی همراه با درد شدید (به خصوص زمانی که قاعدگی ندارید)
تب دارید، احساس ضعف یا سرگیجه دارید یا در ناحیه لگن خود درد دارید.
معاینات و آزمایش‌ها
پزشک شما معاینه فیزیکی، از جمله معاینه لگن، را انجام خواهد داد. پزشک شما در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سؤال خواهد پرسید.
ممکن است آزمایش‌های خاصی از جمله موارد زیر انجام دهید:
آزمایش پاپ اسمیر
آزمایش ادرار
آزمایش‌های عملکرد تیروئید
شمارش کامل خون
سطح آهنآزمایش بارداری
بر اساس علائم شما، ممکن است آزمایش‌های دیگری لازم باشد. برخی از آنها را می‌توان در مطب پزشک انجام داد. برخی دیگر را می‌توان در بیمارستان یا مرکز جراحی انجام داد:
سونوهیستروگرافی: مایعی از طریق یک لوله نازک در رحم قرار داده میشود، در حالی که تصاویر سونوگرافی واژینال از رحم گرفته میشود.
سونوگرافی: از امواج صوتی برای تهیه تصویری از اندام‌های لگن استفاده میشود. سونوگرافی ممکن است از طریق شکم یا واژینال انجام شود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: در این آزمایش تصویربرداری، از آهنرباهای قدرتمند برای ایجاد تصاویری از اندام‌های داخلی استفاده میشود.
هیستروسکوپی: یک وسیله تلسکوپ مانند نازک از طریق واژن و دهانه رحم وارد میشود. این به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل رحم را مشاهده کند.
بیوپسی آندومتر: با استفاده از یک کاتتر (لوله) کوچک یا نازک، بافتی از پوشش رحم (آندومتر) برداشته میشود و زیر میکروسکوپ بررسی می‌گردد.
√ خونریزی واژینال چگونه درمان میشود؟
درمان خونریزی واژینال به علت خونریزی، سن شما و اینکه آیا مایل به بارداری هستید یا خیر، بستگی دارد. اگر علت، عدم تعادل هورمونی باشد، پزشک شما ممکن است تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم، کاهش استرس و کاهش وزن را توصیه کند.
در موارد دیگر، دارو یا جراحی برای درمان خونریزی واژینال مورد نیاز است.
داروهای خونریزی واژینال
روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری (قرص، چسب یا حلقه واژینال): این اشکال از روش‌های پیشگیری از بارداری ممکن است جریان قاعدگی را کاهش داده و به منظم‌تر شدن دوره‌ها کمک کنند.
دستگاه داخل رحمی (IUD): انواع خاصی از IUDها را می‌توان هم برای کنترل بارداری و هم برای به حداقل رساندن یا توقف خونریزی استفاده کرد.
آگونیست‌های آزادکننده گنادوتروپین (داروهایی که ترشح گنادوتروپین، هورمونی که تخمدان‌های شما را تحریک می‌کند را کاهش می‌دهند): برای توقف جریان قاعدگی و کاهش اندازه فیبروم‌ها استفاده می‌شوند.`
ترانکزامیک اسید: برای توقف خونریزی بیش از حد قاعدگی استفاده میشود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن: می‌توانند به کنترل خونریزی شدید کمک کنند.
آنتی‌بیوتیک‌ها: زمانی استفاده می‌شوند که خونریزی ناشی از عفونت باشد.
درمان جراحی برای خونریزی واژینال
ابلیشن آندومتر: پوشش رحم شما را از بین می‌برد که خونریزی را کاهش می‌دهد یا متوقف می‌کند. اگر می‌خواهید در آینده باردار شوید، این روش را با پزشک خود در میان بگذارید.
اتساع و کورتاژ: تراشیدن یا مکش بافت از رحم شما
آمبولیزاسیون شریان رحمی: برای درمان فیبروم‌ها با مسدود کردن رگ‌های خونی در رحم شما که فیبروم‌ها برای رشد از آنها استفاده می‌کنند، استفاده میشود.
میومکتومی: فیبروم‌ها را برمی‌دارد اما رحم شما را نه
هیسترکتومی: برداشتن رحم شما. ممکن است زمانی استفاده شود که سایر درمان‌ها شکست خورده باشند یا برای درمان سرطان آندومتر استفاده شود.
برداشتن جراحی توده‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی)
پیشگیری
مقداری خونریزی واژینال ضروری است، مانند خونریزی قاعدگی. با این حال، خونریزی غیرطبیعی واژینال می‌تواند ناخوشایند باشد و تأثیر منفی بر زندگی شما بگذارد. اغلب اوقات، خونریزی واژینال خارج از کنترل شماست و ناشی از کار اشتباهی که انجام می‌دهید نیست.
بهتر است برای صحبت در مورد علائم خود، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. صحبت با آنها در مورد زمان خونریزی، ظاهر آن و نحوه احساس آن می‌تواند به آنها در تشخیص مشکل کمک کند.
سخن پایانی
خونریزی واژینال معمولاً به عنوان هرگونه خونریزی از واژن شما که بخشی از دوره قاعدگی نیست، تعریف میشود. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است خونریزی داشته باشید. در بیشتر موارد، این خونریزی تهدید کننده زندگی نیست و جای نگرانی ندارد. بیشتر خونریزی‌های واژینال را می‌توان به شرایط پزشکی، بارداری یا تغییرات هورمونی نسبت داد. اگر خونریزی از واژن دارید و در دوره قاعدگی خود نیستید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می‌توانند علائم شما را ارزیابی کنند، معاینه انجام دهند و آزمایش‌های بیشتری برای تعیین علت خونریزی شما تجویز کنند.